تحقیق موزاییک (مقاله کاشی)

 

موزاییک چیست ؟

موزاییک کف پوشی است متراکم ، در حقیقت یک جور بتن است که تراکم خود را یا از طریق فشار پرسی و یا از طریق لرزش به دست می آورد و از ماسه ، سیمان ، سنگ دانه، پودر سنگ و آب در ابعاد و طرحهای گوناگون وجود دارد. موارد کاربرد موزاییک: برای زیبا سازی درکفها ، پله ها ، قر نیزها ، نمای ساختمان ، پیاده رو ، پشت بام و... مواد تشکیل دهنده ی موزاییک : 1- سیمان (سیمان سیاه ، سیمان سفید ) 2- آب 3- ماسه ( شن ، ماسه بادی ) 4- ریگ های رنگی 5- پودر سنگ 6- رنگ های افزودنی   مقدار مواد اولیه برای هر متر موزائیک : مقادیر زیر برای هر متر مکعب موزائیک در نظر گرفته شده است : هر متر مکعب موزائیک به طور متوسط حدود 95 کیلوگرم است الف)‌سیمان معمولی یا سیمان سفید یا رنگی تقریباً 25 کیلوگرم که - سیمان معمولی برای لایه رویه 8 -7 کیلو گرم - سیمان سفید یا رنگی برای لایه رویه 9-8 کیلوگرم - سیمان معمولی برای لایه زیرین 7-6 کیلوگرم ب) پودر سنگ تقریباً7 کیلوگرم ج) انواع سنگ ریزه تقریباً31کیلو گرم د) شن و ماسه معمولی تقریباً31 کیلوگرم برای تهیه هر متر مکعب مواد اولیه موزائیک (مخلوط سیمان و پودر سنگ و شن ماسه ) حدود 210 لیتر آب نیاز می باشد.   

 

                                           

 

 

 

لایه های موزائیک :

1)  لایه رویه و یا رنگ موزاییک :  

این لایه که نقش موزاییک را تشکیل می دهد قابل سایش است و در آن ازسنگ ریزه و پودر سنگ ، سیمان، آب و از ترکیبات دانه بندی شده و رنگی استفاده شده است .

2)  لایه زیرین یا نارین:  این لایه از موزائیک دارای ضخامت بیشتری نسب به لایه رویه می باشد نقش   تحمل فشار را نیز بر عهده دارد. و مانند لایه رویه از سیمان ،آب و ماسه تشکیل شده است.   

کاشی

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاّ صاف و صیقلی می‌باشد.کاشی محصولات سفالین و سرامیکی است که در ساختمان کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره. کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود. واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال سازی مشهور بود.  

مواد تشکیل دهنده قطعه کاشی از دو قسمت تشکیل شده‌است:

1- قطعه سفالی که قسمت اصلی و استخوان‌بندی کاشی را تشکیل می‌دهد.

2- لعاب روی آن که ماده‌ای است شیشه‌ای و قسمت رویی آن را تشکیل می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل در صنعت کاشی سازی آن است که این دو ماده را طوری انتخاب کنند که ضریب انبساط آنها مساوی باشد.   تاریخچه در ایران کشور ایران با تاریخ و تمدن کهن در هنر و صنعت و برخورداری از ذخایر متنابهی از مواد اولیه از دیر باز با عنوان بستری مناسب برای صنعت کاشی و سرامیک مطرح بوده‌است. تولید کاشی سرامیکی در این سرزمین از مراحل بسیار اولیه و با روشهای ابتدایی از حدود 1250 سال قبل از میلاد مسیح با تولید انواع آجرهای لعابدار، کاشی‌های تزیینی و مینا آغاز شده‌است. کاربرد کاشی کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان (بویژه در اماکن مذهبی) و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود. کاشی دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگون می‌باشد بطوری‌که کاشی کف و دیواری را در ابعاد 2×2 و 1×2 تا 50×50 سانتیمتر تولید می‌کنند که با رنگهای گوناگون می‌تواند یک نقاشی را در محل نصب نیز نشان دهد. کیفیت کاشی باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت از 100 تا 20 درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. کاشی دیواری را برای حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند. کاشی کف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، آزمایشگاه‌ها، رختشویخانه‌ها و کارخانجات شیمیایی به کار می‌برند همچنین کاشی باید دارای ابعاد صاف و گوشه‌های تیز باشد.

تاریخچه :

بر اساس کاوش های باستان شناسی انجام شده ، در قرن 80 قبل از میلاد سنگ فرش های رنگی وجود داشته است که در آنها از سنگ های رنگ شده مختلف برای ایجاد نقوش استفاده می شده و معمولا بدون ساختار و طرح خاصی بودند. یونانیان در قرن 14 قبل از میلاد تکنیک سنگ فرش را به یک هنر تبدیل کردند. طرح های آنان معمولاتصاویری از اسنان و حیوانات و یا طرح های هندسی منظم بود. در 200 سال قبل از میلاد برای اولین بار از قطعات ریز مربعی مخصوص استفاده شد که برای ارائه جزئیات ظریف و نمایش طیفی از رنگها در محصولات به کار برده می شد. استفاده از این قطعات ریز امکان تقلید از نقاشی را فراهم می آورد. بسیاری از موزائیک های باقی مانده از آن دوران ( مانند شهر پومپی) کار هنرمندان یونان است. استفاده از شیشه برای موزائیک های کف مقدور نبود.از این رو قطعات مربعی کوچکی معمولا از جنس مرمر یا سنگ های دیگر بودند.گاهی از قطعات آجر نیز برای ایجاد طیف رنگی استفاده می شد. گسترش امپراطوری رم هنر موزاییک را به سرزمینهای دورتر منتقل کرد. اگر چه به همان میزان از درجه مهارت و جنبه هنری آن نیز کاسته شد. اگر موزاییکهای بریتانیای تحت سلطه امپراطوری رم را با موزاییکهای ایتالیا مقایسه کنید ، متوجه خواهید شد که بریتانیایی ها به طرح و اصول کار وفادار نماندند. موضوعات معمول رومی مناظر ، جشنهای خدایان ، وقایع روزمره و یا طرح های هندسی بود. هنر اسلامی در موزائیک سازی: مغربی ها هنر موزاییک و کاشی کاری را با خود به شبه جزیره ایبری ( اسپانیای قدیم ) بردند. این در حالی بود که در نقاط دیگر سرزمیهای اسلامی ، سنگ ، شیشه و سرامیک همه با هم در موزاییکها استفاده می شدند. بر خلاف تصاویر شبیه سازی شده هنر بیزانسی ،موتیفهای اسلامی عمدتا هندسی و منظم بودند. نمونه هایی از این دست را می توان در اسپانیا در مسجد بزرگ کوردوبا و کاخ الحمرا دید. در کشورهای عربی این حالت تزئینی اختصاصی " zillij " نامیده می شود. این اشکال که با دست ساخته می شود به طور کامل در کنار هم قرار گرفته و امکان مفروش کردن کامل سطوح را فراهم می آورند.    

تعریف :

درباره موزاییک موزاییک یکی از پر کاربردترین مصالح ساختمانی می باشد ولی متاسفانه در کشور ما هیچ کاری بر روی اون صورت نگرفته. و شما در هیچ کتابخانه ای نمی تونین مطلبی در مورد اون پیدا کنین. لازم به ذکر است که موزاییک در اروپا و بخصوص آلمان و ایتالیا بسیار مورد استفاده می باشد و موزاییک های تک لایه ای نیز در اونجا برای اولین بار تولید شده و در کشور ما نیز تنها یک کارخانه در یزد به تولید این نوع موزاییک مشغول است . تعریف: موزاییک کف پوشی است متراکم ، در حقیقت یک جور بتن است که تراکم خود را یا از طریق فشار پرسی و یا از طریق لرزش به دست می آورد و از ماسه ، سیمان ، سنگ دانه، پودر سنگ و آب در ابعاد و طرحهای گوناگون وجود دارد.

به طور کلی موزاییک از دو سطح تشکیل شده است :

1-لایه رویه و یا رنگ موزاییک :

این لایه که نقش موزاییک را تشکیل می دهد و در آن از پودر سنگ ، سیمان، آب و از ترکیبات دانه بندی شده و رنگی استفاده شده است .

2- لایه زیرین یا نارین:

این لایه از موزائیک دارای ضخامت بیشتری نسب به لایه رویه می باشد نقش تحمل فشار را نیز بر عهده دارد. و مانند لایه رویه از سیمان ،آب و ماسه تشکیل شده است.

روشهای تولید موزائیک :

1- روش پرسی :

در این مورد اعمال فشار با استفاده از دستگاه پرس باعث ایجاد تراکم در موزائیک می شود. که این فشار بسته به ابعاد و نوع سنگ دانه های به کار رفته متغییر می باشد. موزاییک هایی که از این طریق تولید می شوند حتما نیاز به ساب خوردن دارند.( دو قشری)

2- روش ویبره ای:

در این مورد اصلا فشاری وجود ندارد و عمل تراکم و یکنواخت سازی به کمک دستگاه لرزاننده انجام می گیرد و معملا به علت داشتن سطحی صاف نیاز به ساب ندارد اما نوعی از موزائیک های ویبره ای هستند که در آنها سنگ تزیینی به کار رفته است و عمل سایش بر روی آنها انجام می گیرد.( تک قشری)

انواع موزاییک :

1-موزاییکها گرانیتی و معمولی

2-موزاییک های ویبره ای

موزاییکهای تک لایه ای بدون ساب خوردن و فشار پرسی می باشد و برای تولید آن به دستگاه های پیچیده ای نیاز ندارد . تنها یک هم زن ،یک دزاتور (پیمانه کن ) و ی تسمه نقاله به طول 10_12 مجهز به ویبراتور کافی است . روش تولید آن بدین ترتیب است که مواد پس از مخلوط شدن توسط پیمانه کن به میزتن مورد نیاز هر قالب ، درون قالبهای لاستیکی ریخته می شوند و بر روی نوار نقاله قرار می گیرند که این نوار لرزان است و با ویبره کردن مواد باعث خارج شدن هوای از بین مواد موزاییک می شود و قالب ها را به مدت 5 ساعت می گذارند خشک شود سپس قالبها را جدا می کنند و موزایک ها را درون آب می خوابانند و بعد بسته بندی می کنند.

3- موزاییک شسته:

تولید این موزاییک مانند موزاییک های گرانیتی و معمولی می ماند با این تفاوت که مدتی که موزاییک در گرمخانه می مانند تا آب فیزکی خود را از دست بدهد 5 ساعت می باشد و پس از آن در زمان ساب نیز به صورت متفاوتی بابا موزاییک عادی ساب می خورند بدین گونه که در دستگاه ساب آنها به جای کله های ساب (سنگ سمباده) فرچه های سیمی است که در 3 مرحله که به ترتیب از زبر به نرم قرار گرفته اند موزاییک ها را پرداخت می کنند و در زمان ساب نیز آب با فشار بر روی موزاییک ها پاشیده می شود.

4- موزاییک ها تک لایه ای:

نوع دیگر موزاییک وجود دارد که بیشتر در کشورهای آلمان و ایتالیا تولید شده و استفاده می شود .این موزاییک تک لایه بوده و به علت وزن کم در ساختمانهای چندین طبقه ازآن استفاده می شود این نوع موزاییک فاقد قسمت زیرین یا نارین است و در آن سنگ دانه های بسیار ریز استفاده شده است ولی به طور کلی روش تولید آن مانند موزاییک گرانیتی می باشد و در قسمت پرس نیز در زیر پرس کانالهایی وجود دارد که بر روی آن فیلتر است که پرس شده و آن کاملا خارج می شود. طبقه بندی موزاییک ها بر اساس شکل ظاهری و نمای سطح رویه :

5-موزاییک سیمانی:

موزاییکی که در سطح رویه فاقد سنگ دانه های تزئینی است و تنها دارای شیار و طرحهای ساده است.

6- موزاییک سنگ دار:

موزاییکی است که در سطح رویه ی آن از سنگ های تزئینی استفاده شده است و به 3 صورت شیاردار(طرح دار)، صاف، شسته ساخته می شود و برحسب اندازه و قطر دانه های سنگی قابل مشاهده به 5 دسته تقسیم می شوند.

7- موزاییک شیاردار:

موزاییکی است که در سطح رویه آن به اشکال مختلف دارای فرورفتگی و برجستگی بوده و به عنوانه فرش کف پیاده رو و محوطه استفاده می شود.

8-موزائیک شسته :

موزائیکی است که در سطح آن دانه های شن به صورت برجسته نمایان ست.

9-موزائیک پلاکی:

موزائیکی است که در سطح رویه آن مصالح ساختمانی سخت و صیقل پذیر وجود دارد و اندازه این سنگها برحسب ابعاد موزائیک متفاوت است و به صورت صاف ساخته می شود آزمایش ها : آزمون مقدماتی ابعاد موزائیک تعیین مقاومت خمشی سایش مقاومت در برابر یخ زدگی مراحل تولید موزاییک 6 تاست که بر روی دستگاه پرس انجام می گیرد که داری 6 ایستگاه است.(البته اگر به طور کلی در نظر بگیریم این 6 مرحله در تولید موزاییک نقش اصلی را دارند.) 

مراحل تولید موزائیک 

1)آماده کردن مصالح :

الف ) سنگ ریزه (‌ریگهای رنگی ):  پس از استخراج سنگها از معادن مختلف آنها را به کارخانه آورده و در دستگاهی به نام دستگاه سنگ شکن می ریزند تا به قطعات ریزتر تبدیل شوند که این سنگها شامل انواع سنگ چینی، انواع سنگ مرمریت ، سنگ قرمزقشمی ، سنگ سبز ، سنگ سیاه گل دار و.. می شود پس از گذاشتن از دستگاه سنگ شکن نوبت به شستشوی سنگها می رسد برای این کار سنگها در دستگاه شست و شوی قرار می گیرند روش کار این دستگاه به این گونه است که سنگهای خرد شده داخل دستگاه شست و شو ریخته می شوند و دستگاه می چرخد و به صورت طبقه  طبقه سنگها را بالا می آورد و در این مسیر سنگها شسته می‌شوند سپس سنگها برای خشک شدن به محل دیگری منتقل می شوند علت این کار مقاومت بیشتر سنگ داخل سیمان است پس از خشک شدن سنگها به سیلوهای تغذیه کننده ریخته می شوند که بعد طبق هر نوع تولید که فرمول مخصوص به خود را دارد سنگهای مختلف را وزن نموده و انتخاب می کندو بعد مورد استفاده قرار میگیرند. و بعد داخل پاکتی ریخته می شود که حمل کننده به میکسر مادر است.

 ب)سیمان ، پودر سنگ ،‌آب :    سیمان و پودر سنگها که داخل سیلوهای مخصوص قرار دارند بر طبق فرمول و اطلاعاتی که به دستگاه داده می شود با سنگ ریزه و آب توسط نوار نقاله که زیر مخزن ها قرار داردویابا آسانسور به میکسر برده می شود تا در آنجا با هم مخلوط شوند بعد در نوار ذخیره قرار می‌گیرند واز نوار ذخیره کم کم به دستگاه پیمانه کن (‌دزاتور) روان می شوند.  

  2)انبار کردن مواد :

سنگ هایی که درساخت موزائیک استفاده می شوند و همچنین مصالح دیگر باید به روشی انبار شوند که با یکدیگر مخلوط نشوند و از طرفی دسترسی به آنها نیز ساده باشد به همین منظور برای انبار کردن سنگ ها از محلهایی که اصطلاحاً آخوره نامیده می شوند استفاده می‌کنند. همچنین برای انبار کردن سیمان ها و پودر سنگ از تعدادی سیلو استفاده می شود که مجهز به مخلوط کنهای آیرواسلایدی هستند این مخلوط کن ها به وسیله هوا کار می کنند و از پایین سیلوها آن را با فشار به بالا میدمند و مانع از کلوخه شدن محتوای سیلوها می شوند.  سیلوی محتوی پودر سنگ همیشه کوتاهتر و کم تر از سیلوی محتوی سیمان است. علت آن این است که چون پودر سنگ در هر استانی به فراوانی تولید می شود وکارخانه ها هر موقع که بخواهند پودر سنگ در اختیارشان است پس نیازی به انبار کردن زیاد آن ندارند که نگهداری از آن برای آنها هزینه بر می شود اما در رابطه با سیمان اینگونه نیست و چون باید از استان های دیگر حمل شود پس کارخانه همیشه سیمان را در دسترس ندارد . 

3)شستشوی مصالح :

  یکی از مهمترین مراحل ساخت در موزائیک همین مرحله است چون وجود هر گونه گرد و غبار روی مصالح باعث کاهش مقاومت موزائیک ها می شود پس باید این گرد و غبار ها را از روی سطح مصالح پاک شوند که برای این امر دو روش در حال حاضر در کارخانه ها استفاده می شود .

الف )روش ماشینی:

 برای این روش از دستگاهی استفاده می شود که این دستگاه دارای یک مارپیچی است که با بالا آوردن سنگ ها از پایین محفظه در حالی که با فشار روی آنها آب پاشیده می شود باعث شستن کامل سنگ ها می شود و آب بدست آمده پس از تصفیه دوباره استفاده می شود . 

ب )روش دستی :

این روش یک روش ابتدایی است و سنگ ها را به طور خوبی شستشو نمی دهد اما در بعضی کارخانه ها از آن استفاده می شود . در این روش آب را با فشار به  روی سنگ ها در همان آخوره ها که انبار هستند می پاشند و گرد و غبار  سنگ های رویی  تمیز می شوند و از آنها در خط تولید استفاده می شود وهمچنین آب به دست آمده از این روش دوباره تصفیه شده و برای شستشوی دیگر سنگ ها استفاده می شود . 

4)مخلوط کردن مواد :

برای ساخت یک موازئیک خوب نیاز است که مصالح را با یک  نسبت های معینی با هم مخلوط کنند اما این مخلوط کردن اگر به روش دستی انجام شود بسیار مشکل و وقت گیر خواهد بود و جواب خوبی نخواهد داد پس  برای بالا بردن سرعت و کیفیت کار می توان از مجموعه‌ای استفاده کرد که این مجموعه برای فرستادن نسبت های از پیش تعیین شده مواد به داخل مخلوط کن ها استفاده می شود . دو سری قیف داریم یکی قیف های شماره 2و1 و دیگری قیفهای شماره 1و2و3و4 که قیف های 1و2 محتوای ماسه شسته است و همچنین یک سیلو سمت راست آن قرار دارد که شامل سیمان سفید برای پشت موزائیک است . قیف های 1و2و3و4 شامل 4 نوع سنگ برای سطح رویه و همچنین دو سیلو سمت چپ آن شامل پودر سنگ و سیمان سفید برای رویه موزایک ها هستند . در زیر قیف های 2و1  یک نوارنقاله و در زیر 4 قیف بعدی نیز یک نوار نقاله وجود دارد .  همچنین زیر هر یک از قیف ها دریچه های اتوماتیکی است که هنگام اعلام دستگاه باز می شود و محتوای خود را روی نوار نقاله ها می ریزند . بعد از شسته شدن کامل دریچه ها نوارهای نقاله مواد روی  خود را روی یک آسانسور ریخته و هر کدام از آسانسورها مواد را به مخلوط کن مربوط به خود می برند . 

5) قالب گیری و پرس :

الف) قالب پرسی:  

ظرفی است از جنس فولاد سخت دارای کف و دیواره‌ای حدوداً سه سانتی متر ، این قالب به شکلهای مختلف هندسی می باشد، مربع ، مستطیل ، لوزی و غیره . کف قالب به دو صورت می باشد صاف یا دارای خطوط برجسته معمولاً موازییک هایی که سطح صاف دارند برای داخل ساختمان و موزائیک هایی که خطوط فرو رفته یا برجسته دارند برای محیط های باز و پیاده رو ها استفاده می شود. لازم به توضیح است قالب های پرسی پس از سرد شدن مواد قرار گرفتن در زیر دستگاه پرس مجدداً خالی و بلافاصله پر می شود . 

ب)قالب ویبره‌ای :

از جنس نوعی پلاستیک نرم ساخته می شود و به شکل های مختلف هندسی وجود دارد این قالب ها نیز دارای دیواره و کف می باشد و پس از پر شدن باید مدتی مواد موزاییک در داخل آن بماند و آبدهی شود و سپس از قالب خارج گردد.    روش قالب گیری:  به منظور قالب گیری و پرس مواد از یک میزگردی استفاده می شود که می تواند دوران کند روی این میز چندقالب بسته می شود این میز قابلیت لرزش را در سه مرحله دارد در ابتدای امر مواد روی موزائیک توسط نوار نقاله ها با دزاتور(پیمانه کن ) منتقل می شود همچنین مواد پشت موزائیک نیز توسط نوار نقاله به پیمانه کن خود منتقل می شوند. برای شروع قالب گیری دزاتور مواد روی موزائیک را در قالب اول می ریزد که کف این قالب یک لاستیک وجود دارد که هنگام فشار پرس مانع خرد شدن سنگ ها می شود بعد از ریخته شدن مواد در قالب میز شروع به لرزش می کند تا باعث پهن شدن مواد شود بعد از این مرحله میز مقداری چرخش می کند و قالب رو به روی فردی می‌آید که این فرد توسط کارتک به پهن کردن موادی که توسط لرزش پهن نشده‌اند می‌‌شود دوباره پس از این مرحله میز شروع به لرزش می کند تا ردهای کارتک حذف شود و سپس مقداری چرخش می کند.دوباره میز شروع به لرزش می کند تا این بار هوای بین مواد بیرون رود و پس از چرخش بعدی قالب به زیر دزاتور مخصوص مواد پشت موازئیک می رود و پس از قرار گرفتن مواد پشت روی مواد رو قالب با یک چرخش دیگر به زیر پرس می رود و پس از پرس با یک چرخش دیگر به زیر قسمت تخلیه می رود و بلوک به موزائیک گرم خانه منتقل می شود البته قالب پس از خالی شدن توسط فشار باید تمیز  شود و دوباره برای ساخت بلوک بعدی چرخش می کند.

  6) ساییدن :

مهمترین مرحله برای زیبایی بخشیدن به موزائیک این مرحله است چون هنگامی که بلوک موزائیک آماده شدسطحی ابله رو دارد و به هیچ عنوان سنگ های درون آن پیدا نیستند پس باید روی آنها راساییده وصیقل داد که این کار توسط دستگاه های اتوماتیکی انجام می‌شود .

الف) ساب سنتی :

در قدیم برای ساب زدن از یک صفحه سنگ سمباده استفاده می شد که روی موزائیک چرخانده می شد

ب)  ساب اتوماتیک :

بعد از آن نوع اتوماتیک است که دارای یک سنگ سمباده بزرگ بوده که موزائیک ها را روی پایه های زیر آن قرار می دهند و آن موازئیک ها را ساب می زنند.

ج)ساب نواری :

در کارخانجات بزرگ استفاده می شود که موزائیک در طی مسیر خود که برروی نوار نقاله قرار دارد توسط سنگ های مختلف ساب می خورد و هر مقدار که بخواهند می توانند آن را ساب بزنند. این دستگاه در این مرحله روی سطح موزائیک را توسط تیغ الماس می تراشد و در 5 مرحله توسط سنگ های سمباده روی سطح موزائیک را صیقل می دهند برای صیقل دادن از سنگ های سمباده استفاده می شود این سنگ ها که فرمول ساخت آن سری است و فقط کارخانه‌ای که آن را تولید می کند از این فرمول مطلع است دارای شماره بندی مثل 03,02,01,0,00 و .. است که هرچه شماره بزرگتر می شوند نرمی سمباده نیز بیشتر یم شود و هنگامی که بسته شدن در دستگاه به ترتیب زبری به نرمی بسته می شود که معمولاً کارخانه ها بنابر نوع سفارش، شماره بندی سمباده را تعیین می کنند.    نکته قابل توجه این است که این مرحله علاوه بر زیبایی بخشیدن به موزائیک ها خود نوعی آزمایش برای موزائیک ها می باشد بدین صورت که اگر موزائیکی دارای ترک مویی باشد هنگام قرار گرفتن در این دستگاه به علت فشار سمباده و لرزش حاصل از چرخش آن روی سطح موزائیک به سادگی می شکند و به دو نیم تقسیم می شود و هنگام بیرون آمدن از دستگاه از بقیه نمونه ها جدا می شود . سنگ های سمباده پس ازمدتی ساییده شدن و باید عوض شوند که مقدار ساییده شدن آن و اگر بهتر بگوییم طول عمر این سمباده ها بسته به جنس سنگ های به کار رفته در موزائیک ها است همچنین برای بهتر صیقل خوردن و از بین بردن گرمای به وجود آمده در این مرحله مرتباً آب توسط پمپ بین سطح سمباده و موزائیک پاشیده می شود و سپس آب های به وجود آمده دوباره تصفیه می شودو مورد استفاده قرار میگیرند. - سمباده هایی که برای برداشتن شیارهای سطحی به کار می روند. - سمباده های ریزتری که برای برداشتن شیارهای عمیق تر به کار می روند. - سمباده ی سیاه که برای براق کردن موزاییک استفاده می شود.  

7 ) گرم خانه :

این مرحله به طور کلی به چهار روش انجام می شود:

الف) گرم خانه های معمولی:

این نوع گرم خانه هنگامی استفاده می شود که  حجم تولید زیاد باشد و همچنین کارخانه فرصت کافی داشته باشد. به همین منظور بلوک های موزائیک پس از قالب گیری تا مدت 8 ساعت وارد اتاقک هایی می شوند که دمای آنها حدود 30 درجه سانتیگراد است پس از این مدت 5 ساعت به موزائیک ها آب می دهند.

ب)گرم خانه های بخار :

این نوع روش هنگامی استفاده می شود که حجم تولید زیاد باشد و فرصت کافی برای کارخانه وجود نداشته باشد به همین منظور بلوک ها به اتاقک هایی برده‌می شوند و برای مدتی با فشار به آنها بخار دمیده میشود  

ج )گرم خانه های آب گرم :

هرگاه تعداد موزائیک ها خیلی کم باشد مثلاً‌تعدادی نمونه آزمایش یا برای سازمان استاندارد باید آماده شود بلوک ها را برای مدتی در آب گرم می خوابانند تا مقاومت خود را به دست آورند. د)روش سنتی : زمستان : داخل اتاقک ها را گرم می کنند و آب پاشی می کنند ( بدون بخار) تابستان : در هوای آزاد میگذارند و هر چند ساعت یکبار به آنها آب می دهند  

8)بتونه کاری :

گاهی در اثر جابجا کردن بلوک ها یا موزائیک ها ممکن است بعضی از سنگ های روی سطح بعضی نمونه ها بیرون آید و ظاهری زشت به موزائیک دهد پس برای رفع این مشکل از دستگاهی برای بتونه کاری روی سطح موزائیک استفاده می شود. روشهای بتونه کاری

1-  دستی :

پودر سنگ بسیار نرم به نسبت  با سیمان مخلوط شده وبا کارتک روی موزائیک می کشند و بعد از خشک شدن دوباره ساب می زنند.

2-  ماشینی :

در این روش پودر سنگ و سیمان را در مخزن های استوانه‌ای می ریزند که ملات را روی موزائیک پخش می کنند و توسط کارتک هایی که درون آنهاست روی سطح موزاییک مالیده می شود و سوراخ های آن را پر میکند. پس از بتونه کاری موزائیک دوباره به دستگاه ساب برده میشودو صیقل داده میشود. 

9) دپو کردن :

هنگامی که موزائیک ها تولید می شوند در محیط مناسبی آنها را روی هم انباشت می نمایند تا به مقاومت پایه خود برسند. 

دستگاههای تولید موزاییک 

  1-دستگاه پرس

برای تولید موزائیک کف نیاز به  دستگاه  پرس مخصوص موزائیک میباشد که تعداد آن بستگی به خط تولید کارگاه دارد. دستگاه پرس موزائیک قدیمی از یک عدد شاسی و یک عدد موتور فشار روغن که به وسیله پیستونهای میکانیکی و برقی به لوله کشی فشار قوی متصل و به زیر شاسی  متحرک وصل میشوند و کار پرس کردن قالب را بر عهده دارد. هر دستگاه پرس  قابلیت استفاده چهار نفر استاد کار را دارد که از چهار سوی دستگاه کار پرس موزائیک را انجام میدهند و سرعت کار دستگاه بستگی به سرعت و هماهنگی چهار استادکار را دارد. دستگاه پرس موزائیک  بیشتر ساخت داخل کشور وشهرهای تولید دستگاه از جمله تهران و اصفهان و تبریز میباشد.

2-  دستگاه ساب

دستگاه ساب موزائیک در حال حاضر در کشور ما دو نوع مورد استفاده قرار میگیرد یکی ساب اتوماتیک قدیم و یکی ساب نواری چند کله. ساب اتوماتیک قدیم از دوفک ویک صفحه سنگ ساب  که هر دو متحرک بوده و با دینام برقی  تشکیل شده که دو فک  کار گرفتن موزایک و بردن به زیر صفحه سنگ را دارند که بعد از ساب خوردن موزائیک آن را از فکها برمی دارند. در ساب  به علت گرم نشدن و تمیز ساب خوردن موزائیک از اب استفاده میشود که برای آن لوله کشی مجزا میشود. ساب نواری چند کله از یک تسمه نقاله و تعدادی صفحه سنگ متحرک به وسیله دینام برقی کار میکنند تشکیل شده  که موزائیک بر روی تسمه وارد دستگاه و پس از چند مرحله ساب خوردن و جلا پیدا کردن از دستگاه خارج میشود. از آب نیز در دستگاه ساب نواری استفاده میشود.   

 

روشهای تولید انواع  موزاییک

 

1) موزاییکها گرانیتی و معمولی:   روش تولید این نوع بدین ترتیب است که از دو لایه به نام  رنگ  و نارین استفاده شده و در قالبهای چدنی یا فولادی ریخته و سپس بعد از فشار پرسی به مدت یک هفته به انها آب داده و بعد از خشک شدن ساب خورده و سنگ دانه های ان نمایان میشود.

2) موزاییک های ویبره ای:    روش تولید آن بدین ترتیب است که مواد پس از مخلوط شدن توسط پیمانه کن به میزان مورد نیاز هر قالب ، درون قالبهای لاستیکی ریخته می شوند و بر روی نوار نقاله قرار می گیرند که این نوار لرزان است و با ویبره کردن مواد باعث خارج شدن هوای از بین مواد موزاییک می شود و قالب ها را به مدت 5 ساعت می گذارند خشک شود سپس قالبها را جدا می کنند و موزایک ها را درون آب می خوابانند و بعد بسته بندی می کنند.

3) موزاییک شسته:     تولید این موزاییک مانند موزاییک های گرانیتی و معمولی می ماند با این تفاوت که مدتی که موزاییک در گرمخانه می مانند تا آب فیزکی خود را از دست بدهد، 5 ساعت می باشد و پس از آن در زمان ساب نیز به صورت متفاوتی با موزاییک عادی ساب می خورند بدین گونه که در دستگاه ساب آنها به جای کله های ساب (سنگ سمباده) فرچه های سیمی است که در 3 مرحله که به ترتیب از زبر به نرم قرار گرفته اند موزاییک ها را پرداخت می کنند و در زمان ساب نیز آب با فشار بر روی موزاییک ها پاشیده می شود.

4) موزاییک ها تک لایه ای:     نوع دیگر موزاییک وجود دارد که بیشتر در کشورهای آلمان و ایتالیا تولید شده و استفاده می شود .این موزاییک تک لایه بوده و به علت وزن کم در ساختمانهای چندین طبقه ازآن استفاده می شود این نوع موزاییک فاقد قسمت زیرین یا نارین است و در آن سنگ دانه های بسیار ریز استفاده شده است ولی به طور کلی روش تولید آن مانند موزاییک گرانیتی می باشد و در قسمت پرس نیز در زیر پرس کانالهایی وجود دارد که بر روی آن فیلتر است که پرس شده و آن کاملا خارج می شود. موزاییکهای تک لایه ای بدون ساب خوردن و فشار پرسی می باشد و برای تولید آن به دستگاه های پیچیده ای نیاز ندارد . تنها یک هم زن ،یک دزاتور (پیمانه کن ) و ی تسمه نقاله به طول 10_12 مجهز به ویبراتور کافی است. 

آزمون هایی که بر روی موزائیک به منظور تضمین کیفیت انجام می شود:

1- آزمون مقدماتی

2- ابعاد موزائیک

3- تعیین مقاومت خمشی

4- سایش

5- مقاومت در برابر یخ زدگی با توجه به استاندارد 755 ایران ، موزائیک باید این ویژگی ها را داشته باشد: 

میزان جذب آب Water Absorbation Max : 8% مقاومت خمشی Compression Resistance به صورت میانگین Min : 45 kg/cm2 به صورت منفرد  Max : 40 kg/cm2 میانگین سایش Mean Abrasion Lenght Max : 32 mm تلورانس ابعاد Dimension Telorance Max : ±2mm تعقر و تحدب Concave & Convex Max : ±2mm     کاربرد موزائیک:   کاربرد موزائیک در ایران:  هنر موزائیک بیش از همه در معماری سرزمین ایران  و به خصوص در بناهای مذهبی به کار گرفته شده است . این هنر در به وجود آوردن فضاهای رنگارنگ تأثیر به سزایی بر بیننده دارد اکتشاف خشت های لعاب دار ، چغازنبیل ، جام موزائیکی ، مارلیک که متعلق به هزاره اول بیش از میلاد است و آجرهای لعاب دار رنگین و منقوش به جا مانده از زمان هخامنشیان، همگی حکایت از قدمت هنر در ایران دارد. همچنین به نمونه‌ای از آثار پس از اسلام می توان از مسجد شیخ لطف الله در اصفهان نام برد. متأسفانه علی رغم پیشینه این هنر در ایران ، در این زمینه در معماری امروز کشورمان کمتر فعالیتی صورت گرفته و جایگاه این هنر در اطراف ما خالی است و حتی می توان گفت جایگاه قدیمی خود را نیز از دست داده است چنانکه امروزه در بناهای جدید موزائیک دیده نمی شود.   کاربرد موزائیک درجهان: اولین نمونه های شناخته شده کاربرد موزائیک از سنگ ریزه ها متعلق به قرن هشتم قبل از میلادو در آسیای صغیراست درقرن سوم قبل ازمیلاد یونانی ها , سنگ فرش های موزاییکی وسیعی از سنگ ریزه های تیره رنگ با انتقال تدریجی بسیار ضعیف به سمت رنگ روشن ساختند.موزاییک های قدیمی چینی ها آمیخته ای از نقش های هندسی وگل وبوته بود.  هنر موزائیک از دیر زمان شناخته شده بود و تا به امروز نیز کاربرد دارد در بین النهرین و مصر باستان نوعی موزائیک در اندازه های کوچک و برای مصارف تزئینی و زینتی ساخته می شوند ولی رومیان آن را چون یک قالب هنری همپایه دیوارنگاری به کار می بردند . صنعت موزائیک سازی توسط هنرمندان صدر مسیحیت ادامه یافت و در اوایل قرون وسطی به خصوص در قلمرو امپراطوران بیزانسی، به اوج شکوفایی خود رسید (‌مثل موزائیک های کلیسای سان وتیله در راونا)  موزائیک در جاهای مختلف ساختمان مورد استفاده قرا رمی گیرند اما آنچه که مهم است استفاده از موزائیک های خاص در مکان های خاص می باشد به طور مثال موزائیکی که برای سنگ فرش محوطه استفاده می شود یا باید به گونه‌ای باشد که در زمستان در اثر بارش برف و باران جذب آب کمتری داشته باشد تا از ترک خوردن بر اثر یخ زدن قطرات آب جلوگیری شود همچنین موزائیک هایی که برای کف حمام مورد استفاده قرار می‌گیرند باید در ابعاد کوچک برای راحتی شیب بندی باشد و دانه‌های داخل موزاییک باید به گونه‌ای باشند که در برابر مواد اسیدی و شوینده‌ مقاومت کند.

کاشی و سرامیک و نحوه اجرا :

 

 

موضوع مطلب : سمنت پلاست, سنگ مصنوعی, میکسر, میز ویبره

دوشنبه 92 اردیبهشت 30 :: 11:13 عصر